Ilaharna mapag lebaran idul fitri, masyarakat, khususna kaom Ema sok popolah sabangsaning kukuéhan. Di rorompok jeung sabudeureunana, Karangpawitan Garut aya kuliner anu pakait pisan jeung lebaran, nya éta opak. Béda jeung kuliner séjénna nu bisa dijieun iraha jeung ku saha waé, opak mah ngan ramé dijieun mangsa mapag lebaran. Malah aya nu ti Rewah kénéh nyieuna téh lamun jualeun mah. Nu nyieuna teu unggal jalma. Hal ieu utamana mah kusabab prosés jeung waktu nyieunna nu kawilang lila, panjang, jeung beurat.
Geura urang tataan prosésna nya. Bahan nu diperlukeun nya éta ketan bodas, kalapa, uyah, gula, minyak kalapa, cai herang. Nyieuna ti mimiti nyeupan, nutu, meuncit, nyitak, moé, malikeun, nyangray, ngelapan, ngepak. Sakumaha ilaharna kuliner, katepatan jeung kualitas bahan sarta prosés nangtukeun pisan kana hasil ahir.
Ketan nu dipaké jang opakeun mangrupa ketan kualitas panghadéna. Ulah aya beunyeur komo siki béas. Lamun aya béasan sok teuas jeung ngaralangkang éta béas dina opak asakna. Warna ketan bodas nyacas. Bentukna lonjong jeung baradag. Lamun meuli, ilaharna mah sok réa japahan. Saupama ketanna goréng moal beukah atawa bangkenang. Ketan téh ditapi heula, laju dikeueuman kira-kira 2 poé 2 peuting.
Pikeun sakilo ketan, kalapa nu diperlukeun téh sahulu. Kalapana kudu dipesék heula, dipiceunan kulumudna. Terus wé diparud. Kalapana kudu “fres” lamun henteu engké aya sari haseuman. Nyiapkeun kalapa ti peuting kénéh. Lamun geus diparud bisa diteundeun heula dina kulkas. Lamun teu kitu diparudna janari.
Ketan nu geus dikeueuman terus diisikan laju diseupan. Mangsa nyeupan, kira-kira 45 menit. Terus wé dikarih ku cai saparapat cangkir, uyah sasendok diawurkeun bari kalapa diabuskeun diteundeun di luhurna. Seupan deui wé 15 menitan deui. Lamun lila teuing nyeupan atawa loba teuing cai sok biye, engké aripis opakna. Mangsa nyeupan ieu subuh bari saur.
Ketan nu geus asak laju akeul bari kalapana digalokeun. Ditutu dina jubleg wanci subuh. Laju abuskeun gula kira-kira 2 séndok makan. Gula na bisa gula bodas, bisa gula beureum. Lamun gula bodas sok karasa gurih. Anapon gula beureum mah rada amis, warna opakna engké semu konéng. Nutuna téh sok karasa beurat, kawantu ketan téa cepel.
Lilana nutu kira-kira ½ jam, nepi ka pepelendungan. Jadi wé janggel. Ieu janggel téh raos pami dituang langsung ogé. Ngan kahadé wé bisi melag.
Bari nungguan nutu, tatahar parabotna. Siapkeun plastik transparan nu kandel jeung heuras, nu leutik kira-kira ukuran 15cm X 15cm sababaraha puluh siki, nu badagna kira-kira 50cm X 50cm sababaraha siki laju olesan ku minyak kalapa. Kitu deui ayakan badag, olesan ku minyak kalapa.
Prosés nu saterusna “meuncit”. Sabagian tina janggel diteundeun di tempat nu panas. Jaman can aya magiccom mah dina luhureun panci ketan bari nyeupan. Sabagian deui dicokot, dibulen dina plastik nu badag, laju dipeuncit ngagunakeun gigir dampal leungeun jeung diputer-puter sangkan buleud sagede-gede bal bekles. Ieu janggel laleutik téh diteundeun dina plastik nu baradag.
Terus nyitak. Janggél leutik dicokotan hiji-hiji diléakeun dina plastik laleutik nu jadi ampar di luhur jeung handapna. Dicitak ngagunakeun pisin nepi ka ipisna 3 mm, terus dirapihkeun ku leungeun sangkan buleudna rata. Laju moé, ditémpél-témpélkeun kana ayakan. Terus wé nepi ka janggél béak. Mrosés janggél téh kudu gancang, lamun henteu bisi kaanginan atawa katiisan, jadi wé murungkut. Lamun murungkut sok hésé dicitak hasilna karadeplik, atawa hésé moéna da babari murag.
Dina ieu prosés sok bari ngobrol garogonjakan. Kawantu loba nu mantuan tatangga-tatangga. Lamun hiji bagéan kabereg, boh nu meuncit, nyitak, atawa moé ogé hayang buru-buru anggeus sok pok, “Hayu atuh jangjimbrot” atawa, “Di-per-quick-di-per quick!”
Opak nu geus dipoé dina ayakan laju dipoé dinu panas maké paratag 1 ½ dinten. Lila moé téh dipangaruhan ku panasna srangéngé. Lamun mentrang-mentring mah poé kahiji ti mimiti wanci haneut moyan nepi ka panonpoé satangtung. Peutingna dibukaan tina ayakan téh. Isukna malikeun opak (opak nu geus dibuka dipoé deui bari dibalikeun nu dipoéna ti nu kamari). Dipoé nepi ka wanci pecat sawed. Lamun ceudeum mah nya tangtu leuwih lila atawa boa nepi ka digarang dina seuneu. Teu meunang garing teuing deuih. Lamun garing teuing mah opakna engké bareulah. Kitu ogé lamun kurang garing, bakal karejut atawa kudu sarta warnana cakueum/teu hérang.
Opak nu garing téh diteundeun sababaraha poé. Disangray wé dina batu koral nu laleutik nepi ka koneng. Dina hawu maké katél tambaga atawa séng.
Sanggeus tiis tina disangray laju dielapan maké kaén. Hal ieu téh pikeun miceun kekebulna.
“Packing” wé. Takeran dina opak mah maké blék. Lamun jualeun sablék hargana Rp. 125.000. Najan aya ogé nu maké plastik.
Opak nu kajojo mah ti lembur tatangga, Cijoho. Nepi ka nelah opak Cijoho. Ari opak Cijoho mah teksturna téh leuwih teuas da kalapana leuwih loba. Opakna laleutik jeung beurat. Hargana gé béda, Rp. 150.000. Ari nu didamel di sabudeureun rorompok mah ngepros, beukah, jeung hampang. Kumaha resepna waé ta mah.
Dicutat ti Grup Pustaka Sunda
0 comments:
Post a Comment