Mahkota Binokasih Sanghyang Paké

Binokasih Sanghyang Paké nya éta mahkota nu asalna ti Karajaan Sunda nu kiwari disimpen di Museum Prabu Geusan Ulun, Sumedang. Replika (tiruan) mahkota ieu aya di Museum Sri Baduga, Bandung.

Nurutkeun sumber tungturunan, mahkota ieu dijieun ku prakarsa Sanghyang Bunisora Suradipati, raja Galuh (1357-1371), jeung dijieun keur kapentingan diistrénanna Prabu Niskala Wastukancana salaku raja Galuh (1371-1475). Mahkota ieu digunakeun ku raja-raja Sunda salajengna dina upacara istrénan raja anyar jeung jadi banda pusaka karajaan nepi ka karajaan Sunda runtag.

Dina mangsa puseur dayeuh karajaan Sunda di Pakuan Pajajaran diserbu jeung direbut ku pasukan Banten (1579), mahkota ieu bisa disalametkeun ku pangageung karajaan Sunda nu lolos, nya éta Sayang Hawu, Terong Péot jeung Kondang Hapa. Mahkota ieu dibawa ka Sumedanglarang jeung dipasrahkeun ka Prabu Geusan Ulun kalawan harepan bisa ngagantikeun jeung neraskeun ayana jeung kadigjayaan karajaan Sunda.

Ti dinya mahkota ieu jadi banda pusaka raja Sumedanglarang jeung salajengna bupati Sumedang. Ti mangsa pamaréntahan Bupati Pangeran Suria Kusuma Adinata (1937-1946) mahkota éta dipaké keur hiasan sirah pangantén kulawarga bupati Sumedang.

Babagéan Mahkota

Mahkota ieu dijieun tina emas nu bagéan jerona dilapis ku kaén buludru. Wangunna nirukeun mahkota (wayang golék) Batara Indra. Bagéan utama mahkota nu disebut “kuluk” bentukna silindrik bagéan éta nutupan mastaka nepi ka tarang. Puncak kuluk dihias ku kuncup kembang taraté. Bagian luhurna dihias ku motif tumpal jeung suluran sarta tumpal daun, sedengkeun bagéan handapna dihias ku motif suluran daun jeung kembang.

Bagéan hareupna nu dingaranan turidha (Jamang Sada Sélér) ngabentuk kelompok kembang jeung dihias ku permata warna héjo. Diluhureun turidha aya dua siki jamang ngabentuk mahkota kembang. Di kénca jeung katuhu kuluk aya ron, mangrupa hiasan tumpal susun tilu. Salasahiji hiasanna ngabentuk lauk jeung tungtung tukangna ngajumbai siki bonténg. Di tukangeun ron aya hiasan ngabentuk saperti jangjang susun tilu anu disebut Sumping Prabu Ngayun. Di bagéan tukang kuluk dihias jungkat penatas, bentukna lambar-lambar daun jeung garuda mungkur.

Ti: salakanagarafp